Meteor ve Meteoritlerin Dünya Atmosferine yüksek hızla girişleri esnasında, hız ve sürtünmeden dolayı maddenin içinde sıkışmış olan gazlar, yanarak 3 bin dereceye varan ısı açığa çıkarırlar.
Yanma ve enerji açığa çıkışı meteorun atmosfere giriş açısı, sürati ve barındırdığı gazlara göre fark eder.
Meteorların yanmaya başladıkları yükselti hızlarına ve açılarına bağlı olarak artar veya azalır.
Eğer Meteor saniyede 70 km ve ya daha fazla hızla atmosfere girerse, sürtünme erken ve çabuk gelişeceğinden atmosferin 90 km yüksekliğinde yanmaya başlayacak ve 70 km civarında enerjisi bitince sönecektir. Eğer daha az hızla 30km/saniye hızla atmosfere girerse hız yavaş olacağından
Yaklaşık 75 km de yanmaya başlayacak ve 50 km de sönecektir. Yere ulaşana kadar hız çok düşer
Yanma süreleri esnasında atmosferde, daha önce bahsettiğimiz ısı seviyeleri oluşacaktır.
(1000 c ile 3000 c ) arası.
Yanma; Hızları geliş açılarına bağlı olarak da değişim gösterebilir.
Çok yatay olarak atmosfere giren meteor daha uzun kuyruk bırakabilir, yanması uzayabilir.
Yüksek irtifada yanan meteorlar uzun mesafe ile, alçak irtifada yanan meteorlar
kısa mesafe ile görüşmemize sebep olurlar.
Atmosfere girilen yol boyu bu kadar çok ısınınca bazen meteorun açtığı deliğin etrafı akkor halindeki demir gibi kızıl görünmesine sebep olabilir.
Her durumda ortaya çıkan ısı, içinden geçilen atmosferin meteor ısısı ile muhatap olan bölümlerinde boru gibi uzayıp giden ve şartlara bağlı olarak saniyenin onda birinden bir kaç dakikaya ve hatta daha uzun sürelere kadar Elektron zengini iyonlaşmış atmosfer olukları oluşur. Bu oluk ya da boru şeklinde bazen gözle de görülen silindirik hacimler, yoğun Elektron açığa çıkmış alanlardır.
Yani: Radyo sinyallerimiz meteor taşına değil, yanarak geçtiği ve Atmosferde geride bıraktığı izlere çarparak saçılır.
Meteorlar yanma esnasında etrafa yayılan ışık rengi, içlerinde bulundurdukları maddelere göre değişir.
Örneğin:
YEŞİL RENKLİ METEOR IŞIĞI: Baryum içerir.
TURUNCU-SARI: Sodyum
SARI: Demir
MAVİ: Magnezyum
MOR: Kalsiyum
KIRMIZ: Atmosferik Nitrojen ve Oksijen.
Yakın mesafe MS çalışmasında antene Elevasyon -Yükseklik kalkış açısı vermek gerekebilir.
Meteorscatter haberleşmesi esnasında yönlü antenlerimizden çıkan yüksek hızlı mors veya dijital işaretler elektron olarak, meteorların kısa süreli olarak oluşturduğu elektron yüklü manyetik hacimlere çarptığında, geliş açılarına ve çarpma yüzeylerinin şekline uygun açılarda yansıyarak saçılırlar ve yansımaların bir kısmı uzay boşluğuna giderken, bazıları da yerdeki diğer MS çalışması yapan, birbirinden haberli veya habersiz istasyonların antenlerine kısa süreli ancak; çok bilgi ihtiva eden radyo sinyali olarak ulaşırlar.
MS Meteor haberleşmesi soğuk savaş yıllarında, bilhassa pasifikteki Amerikan üsleri arasında kullanılmıştır. (Dinlenmesi zor olduğundan)
O yıllarda dinleme teknolojisi henüz çok gelişmemiş olması ve MS haberleşmesinin
en çok 2400 km ye kadar ulaşması nedeniyle farklı ülkeler tarafından dinlenmesi zordu ve bir süre yüksek hızlı mors yöntemiyle kullanıldı.
Uydu haberleşmesi gelişince MS e gerek kalmadı,, ancak; Amatör telsizciler merak sebebiyle bu haberleşmeye ilgi gösterip, 70 li yıllarda konu ile ilgili çalışmalar yapmaya başladılar.
Ben de: (TA1D) ilk olarak 1986 yılında yüksek hızlı mors (1000 harf/dakika) yöntemiyle Türkiye Almanya ve farklı ülkelerle CW Yüksek hızlı Meteor scatter QSO ları yapmıştım.
Daha sonra bilgisayar bağlantılı ses kartı yardımı ile WSJT programı kullanarak bu haberleşmeyi tekrar yapmaya başladım (2005)
ve halen 2350km ye kadar mesafelere ulaşıp QSO yapabiliyorum.
En kolay MS haberleşmesi Meteor veya Meteoritlerin yoğunluğunun arttığı dönemlerde kısa sürede ve kolay yapılabilir. Ne kadar çok Meteorit dünya atmosferine girip yanarsa o, kadar çok yansıtma ve saçılma olacağından rastlanma ihtimali artar.
Aksi takdirde zayıf, az yoğun anlarda uzun süre gönderme ve alma yapmak gerekir ki,
QSO şartları tamamlansın ve QSL kartını hak edelim.
WSJT FSK441
Dijital program WSJT adı ile anılan FSK 441 Protokolüne göre yazılmış olan K1JT nin yazılımıdır ve ilk yazılandan bugüne dek farklı versiyonları yayınlanmıştır.
Bu program sayesinde; bilgisayarımızın ses kartı ve bir ara yüz (interface) ile alıcı verici sistemimize bağlantı yapabiliyoruz.
PC ye alıcı vericinizden gelen ve giden ses bağlantısını ve cihazınızın TX durumuna geçmesi için gerekli olan tetikleme devresi kolayca ve basit olarak yapılabilmektedir.
Internette de bir çok devre örnekleri bulunmaktadır.
Önce Programın son versiyonunu indirip kurun. Haberleşme bilgi ekranı üst sol kösesindeki
setup – Option bölümüne girip buradaki yerlere, çağrı işareti ve Locatorunuzu girin, EU, report, km yi tıklayın ve ekrandan çıkın artık haberleşme ekranının sağ tarafında işaretiniz her mesaj bölümünde yazılı olarak görünecektir.
WSJT10 versiyonu sorunsuz çalışıyor ancak yeni versiyonları daha da kapsamlı çalışmakta olduğu belirtilmektedir.
IARU yönetmeliğine göre band planlarında gösterilen MS frekans aralığında
(144.180-144.399 MHz) çalışma yapılabilmektedir.
Ancak en çok 144.350-144.390 MHz aralığı kullanılır.
MS haberleşmesi için kullanılan 2metre bandı frekans aralığının Random tesadüfi çağrı frekansı 144.370 MHz dir.
Bu frekansta dinlemede kalarak veya çağrı yaparak Random tesadüfi olarak duyduğunuz veya sizi duyan istasyonu sizde duyarsanız karşılıklı test çalışmasında bulunabilirsiniz.
Ancak internet ortamında bulunan ve MS veya VHF bandlarında çalışma yapanların bağlanıp yazışabildiği CHAT sayfası sayesinde diğer istasyonlardan, MS test isteyenlerle frekans mutabakatı yapıp tercih ettiğiniz frekansta teste başlayabilirsiniz.
MS de genellikle TA istasyonu olarak Avrupadaki ve kuzeydeki istasyonlarla görüşebileceğimizden, Rotorlu Yönlü Yagi Anten veya antenlerimizi genellikle Batı, Kuzey ve kuzeybatı yönlerine çevirebilir olmamız gerekecektir.
Güneyde Kuzey Afrika ve ortadoğuda MS aktivitesi yoktur. ( 5B4 ve 4X istasyonları hariç)
Türkiye de VHF bandında en çok 400 Watt PEP kullanabiliriz .
Yeni model TRX Alıcı verici Multi-mode cihazlar genellikle 50 ve 100 Wat üretilirler.
MS de güç faktörü öne çıktığından 100 Wat gerekli RF anten çıkışı için başlangı ç güç olabilir.
Yüz Watla da Meteorların yoğun olarak atmosfere girdiği günlerde,
2 Bin km. üzeri QSO lar yapılabilir.
Anten olarak da VHF de 7 eleman ve üzeri long yagiler tercih edilmelidir.
18 Elemana kadar Long Yagi tabir edilen antenler kullanılabilmektedir.
50 MHz de 5 Elemanlı Yagi Anten ve 100 W güç başlangıç için yeterlidir.
Long yagilerle kazancı arttırmak için ikinin katları kadar antenler kendi dalga boylarına uygun aralıklarda üst üste takılarak kazanç arttırılabilir ve açı daralır.
En küçük konfigürasyon VHF de 100 Wat üzeri en az 9 elemanlı Long Yagi ve dinlemede ise düşük gürültülü Gaas-Fet transistörlü ön kuvvetlendirici kullanılabilir.( en az 10dB kazanç , gürültü 1db den az)
Preamplifikatörler; zayıf yansımalarda sinyalin okunup dekod edilebilmesinde yarar sağlar,
Ancak; İstanbul gibi büyük şehirlerde preampli çevresel statik ve elektriksel gürültüyü de kuvvetlendireceğinden bazen aşırı sature olur, doyuma ulaşır, duymanız gereken sinyali perdeler ve engel olur. Büyük şehirlerde preampli kullanmak işi zora sokabilir.
Küçük yerleşim bölgelerinde ve kırsalda RF gürültüsü çok az olduğundan Preampli kullanımı işe yarar.
Son zamanlarda her yerde Kullanılan LED aydınlatma armatürlerinin akım sınırlama PWM devreleri giderek yüksek gürültü kaynağı haline gelmiştir
MS TEST çalışmasına başlarken ya önceden CHAT sayfasından test teklif ettiğiniz istasyonla belirlediğiniz frekansta veya 144.370 MHz deki Random çağı frekansında çağrı yaparak dinlemede olan istasyonların birinden gelecek çağrıyı beklemek gerekecektir.
Ama genellikle sayfada dikkat çekecek şekilde yazılan MS TEST teklifleri görülür ve o istasyonlardan mesafesi uygun olan ile test yapmak istediğimizi yazarız ve oradan da uygundur onayı geldiğinde teklif edilen frekansta uygunsa istasyonu çağrıya hazırlarız.
Dikkat edilmesi gereken kurallar vardır:
MS haberleşmesinde genellikle bulunduğunuz Locatordan doğuda olan istasyonlar birinci periyodu, diğerleri ikinci periyodu kullanır.
TX FIRST: MS test baslarken istasyonlar FSK441 programının yapısı ve kural gereği 30 saniye gönderme 30 saniye dinleme yaparlar, sıralamada ilk istasyon doğuda olan istasyondur yani ekrandaki çağrı işaretinin yazılı olduğu yerdeki FIRST kutusu tıklı veya
ikinci kutucuk tıklanmamış olmalıdır.
TA istasyonları genellikle ilk istasyon olur. Çünkü; En çok Avrupa istasyonları ile TEST yapılacağından bu kural TA ya ilk istasyon olma hakkı verir,
Bizden doğudaki meridyendeki istasyonla TEST yapacaksak bu sefer TA istasyonu ikinci sırada olur. TX FIRST tık sız boş olur.
Ancak bu kural ilk teklifi yapan kişinin isteği doğrultusunda değişebilir.
WSJT programımızı çalıştırıyoruz, üç ekran açılıyor ilk açılan Dos ekranıdır bu pek isimize yaramaz ama çalışma sırasında altta ikon olarak küçültülmüş tutulur,
ikinci açılan çalışma yapacağımız ekrandır, üçüncüsü waterfall şelale dediğimiz gelen sinyali anında darbe yada eğri olarak göreceğimiz görsellik sağlayan ara yüzdür.
önce Bandımızı sonra da MS için kullanacağımız MSK144 Modu seçeriz .
ikinci sırada açılan ekranda; çağıracağınız istasyonun işaretinin yazıldığı yer, altında Locatoru yazılı olacaktır, işaret TO RADIO yazdığınızda ve Genstmsg tıklandığında lokator boş alanda kendiliğinden görülür. Görülmez ise bağlı olduğunuz CHAT sayfasında zaten karşınızda olan diğer istasyonun bilgileri mevcuttur, oradan alıp locator boşluğuna yazarız, ancak bir soru çıkabilir ekrana, bu lokatoru EME aydan yansıtma listesine eklememi istermisiniz diye,
siz add ekleyin i tıklarsınız artik bu istasyonun Locatoru data beyze işlenmiş olur. Birçok MS aktivitesi yapan istasyon bilgisi WSJT programı internette indirilirken zaten kayıtlı olarak yüklenir ve çağrı işaretini yazdığınız da Locatoru da otomatik olarak boşluğa gelir. Program LOCATOR u gördükten sonra test yapacağınız istasyonun yönünü, kaç km mesafede olduğunu ve en iyi yansıma yönünü o anki meteor grubunun giriş açısına göre bize tavsiye eder.
HOT A ve B olarak iki yön görülür, Hot A veya Hot B genellikle tavsiye edilendir.
Ancak: VHF de 10 elemana kadar Yagi antenlerde çok dar açılı gönderme olamaz bu yüzden her iki açı da kullanılabilir.
İki veya Dört antenli Yagi sistemlerinde yön ince ayarı gereklidir.
Ayni ekranda sıra kutucuğu da ilk yada ikinci istasyon olarak tıklı olduğunu varsayarsak yazılanların kabul edilmesi için Gentmsgs tuşuna basarız, sağdaki Periyod sıralama kutularında çağrı işareti
1. sırada belirir ve MS test için gerekli olan QSO bilgisi yazma boşluklarında zaten hazır beklemektedir. Ancak duyulan istasyona verilecek olan rapor yazılım tarafından otomatik olarak dekod edilirken ekranda belirir, görülen değer olması gerekenle uyuşmayabilir.
Bu değeri takribi olarak da skalaya bakarak kendiniz de yazabilirsiniz.
Genellikle 26 raporlar yeterli olur. Fakat uzun Burst adı verilen 1 saniye ve üzeri (1000 ms) sinyallerin dekod edilmeleri esnasında dB de yüksek olursa bu sayı 27 den 49 a kadar yükselebilir.
Buradaki ölçü: Duyulan yansımanın süresi milisaniye ilk sayı ile, yükseklik dB ise ikinci sayı ile ifade edilir.
Kısacası gelen yansımanın raporu sağdaki RPT rapor hanesine manual olarak yazmak ve Genstdmsgs ile enterlemek gerekir.
Meteor Scatter MS QSO da süre 1 saattir. Bir saat içinde tüm göndermeleri tamamlamak gerekir.
PC ya da Laptopunuzun saati için D4 Dimension4 veya NETTime denilen ve internette bulunabilen küçük bir yazılımı da indirip kurun, bu program dünyadaki Atomik saat birimleri ile senkronize çalışyr. Ara sıra tıklayıp setup veya senkronize etmek iyi olur.
PC nizin saatini saniyenin binde birine yakın doğrulukta çalıştırır, veya windowsun internet saatini tekrar güncelleyip, saatinizin çok doğru olmasını sağlamanız gerekir.
Meteor Scatter için saniyenin onda birleri bile önemlidir.
Çünkü: 30 saniyelik bölümler halinde alma verme yapılırken, bir saniyelik gecikmelerde gelebilecek sinyalleri kaçırmış veya erken göndermeye geçmiş olabilirsiniz.
Haberleşme ekranınızın RX ses geliş seviyesi sıfır dB olarak ayarlanır,
az ya da çok olmamalı. Waterfall şelale ekranında saatin yanındaki ayar ile veya ses kartınızın ayarlarından da yapılabilir. TX göndermelerinizi de monitor edip aşırı veya çok zayıf olmamasına dikkat etmek gerekebilir.
Eğer ilk sırada iseniz ve saat her dakikanın ilk 30 saniyesi içindeyse, sizin istasyonunuz gönderme yapmaya başlar, eğer ikinci sırada iseniz bulunduğunuz dakikanın 30 ncu saniyesinden sonra gönderme otomatik başlar ve son 59. saniyede durur dinlemeye geçersiniz.
PC, Anten ve Alıcı-verici kurulumunun tamamlanmış olduğunu varsayarak QSO yapmaya başlayabiliriz:
İlgili boşluklar doldurulduktan sonra Autoya basıp göndermeye otomatik başlıyoruz:
VHF bandında olduğumuzdan propagasyon yoktur ve Istasyonumuz SSB USB olarak alma vermeye başlamıştır.
Bu esnada boş frekansta usb modunda bandın doğal gürültüsünden başka bir şey duyulmamaktadır. Süreç devam ederken karşı istasyonda aynı frekansta sırasına uygun olarak gönderme ve dinleme yapmaktadır. Meteorların uygun açıda ve mesafede atmosfere girişlerinde ortaya çıkan iyonize silindirik tabakalar sizden giden ve karşıdan gelen sinyali anteninize doğru yansıtmaya başladığında karşı istasyondan gelen dijital ses kısa süreli veya bir kaç saniyeye kadar uzayan BURST ler halinde duyulur.
TA1D PA3BIY TA1D PA3BIY …
Duyduğunuz Burst işareti ayni anda Şelale ekranında bir eğri veya darbe olarak soldan sağa giden düz çizgiden yukarı doğru kendini gösterir ve bittiği yerden tekrar gürültü çizgisine iner, bu duyduğunuz Burst ün ekrandaki bulunduğu yeri tıklarsanız alttaki ikinci haberleşme ekranında dekod edilmiş yazılar görülür, tıklamazsanız periyod sonunda sistem göndermeye geçerken gelen yansımanın çözülmüş halini otomatik olarak ekranda gösterir.
Karşı istasyonun ve sizin işaretiniz birlikte okunur halde görülür.
Eğer duymanıza rağmen iki çağrı işareti, çağıran ve çağrılan okunur değilse mutlaka ikisini de okunur olarak alana kadar rapor vermeden devam etmek gerekir.
Ancak bazı istasyonlar bu kurala uymadan, işaretler tam okunmasa da kaşı işaret okunaklı sizinki yarım da olsa kural işlemiş sayarak orta ekranda rapor hanesinde duyulan sinyali yazarak Genstdmsgs ye basar ve cevap vermeye devam eder.
Diyelim ki karşı istasyonu 1 saniyeden kısa 500 ms süreyle duyduk,
500 ms de her iki işaret bir kaç kez ekranda dekod edilerek okunur ve karşı tarafa göndereceğimiz rapor da otomatik olarak ekranda görünür. İstasyonlar arası ilk yansımayı biz duyduğumuz takdirde ve 26 olarak dekod ettigimizi farz edersek, TX2 yi tıklarız hazırda bekleyen 26 gönderilmeye baslar PA3BIY TA1D 26 26
Waterfaldaki realtime yansıma Ekranı sağından soluna kadar olan süre 30 saniyedir.
Alma esnasında eğrinin üstünü tıklayarak okuyabilirsiniz
Bu ekranda görülen yansımayı üzerine tıklayarak okuyabiliriz
FILE ID: Dinleme periyodunun UTC saati saniye olarak.
Bu bölüm dekod edilen harfler varsa belirir.
Hiç bir şey duyulmadığı zaman belirmez.
Gürültüleri de hatalı decod ederek anlamsız harfler olabilir, dikkate almayın.
T: Burst ün başlama saniyesi
Width: Gelen burst veya ping süresi milisaniye olarak (1 saniye 1000 milisaniye)
dB: Gelen yansımanın dB olarak genliği
RPT: Gelen işaretin otomatik çözülmüs raporu
DF: Karsi istasyonla kendi istasyonunuzun frekans farkı
DF i hep 400 de tutun, geniş dinleyin.
karşı istasyonun sistemi bizi dinlemektedir ve bir ara giden yansımayı 26 olarak çözer.
26 su kadar milisaniye su kadar S dB olarak duyuldunuz demektir.
Karşı istasyon: Rapor hanesinde zaten hazır olan 26 yı, TX3 ü tıklayıp göndermeye baslar
TA1D PA3BIY R26 R26,
bir süre sonra R26 lı işaret meteordan yansıyarak bizim istasyonumuz tarafından duyulur. (Yukardaki ekrandaki gibi)
TA1D PA3BIY R26 R26
Bu demektirki; Ben sizin beni duyduğunuzu duydum, sizin de raporunuz R26, R duyduğunuzu anladım 26 sınız, R26 veya R27 .
Bu bilgi cihazlardan boşluğa yollanırken karşı istasyonun da bize yansıdığını varsayarsak
Karşı istasyonun R26 sını çözerek okuruz, R26 nın karşılığı olarak anlaşıldı R26 da alındı anlamında RRRR RRRR TA1D gibi teyid ve alındı hepsi tamam anlamındaki RRRR gurup işareti ile TX4 ü yollarız.
Eğer bizim istasyonumuzun RRRR RRRR TA1D grubunu karşı istasyon PA3BIY okunaklı olarak alırsa; 73 PA3BIY (Selamlar) işaretini de içeren periyodu TX5 devreye sokarak yollar, 73 PA3BIY .
istasyonunuz 73 başlayan yansımayı aldığında isterseniz 73 le başlayan ve işaretinizi de içeren TX5 bölümü tıklayarak yollarsınız ve QSO tamamlanmış olur.
Buradaki işlem sıralaması söyle de devam edebilir: Karşı istasyon ilk kez sizi duyarsa, raporuna sadece 26 veya 27 sinyalin durumuna göre RPT bölümüne yazıp Genstdmsgs ye basıp yollar. Bu sefer bizim onu duyduğumuzu ve raporunun R26 olduğunu yazarak gönderme yaparız. yani sıralama değişir.
Buradan sonra ise prosedür sıradaki duyan istasyon RRRR PA3BIY gruplu periyodu TX4 ü ve biz de TX5 i yollarız.
TX6 144.370 Mhz de genele tesadüfi çağrıda kullanılan perioddur, cevap alırsak
rapor TX2 vererek devam ederiz.
Log a : Call, Date, time, freq, RST (26 veya R26 veya daha fazla), mode (FSK441) ve
Prop haneleri yazilir.
Prop a MS meteorscatter kısaltması yazılır. Klasik qsL kartına göre fazladan prop eklenmiştir.
Propagasyonun kısaltmasıdır, MS yardımıyle yapıldığı belirtilir. Ayrica karıi istasyonun Locatoru ve en iyi duyulma süre dB si de not düşülür. Best (500/7) en iyi 500 milisaniye süre ile 7dB duyuldunuz. QSL kartına sizin yolladığınız rapor yazılır (26 veya R26)
QSL kartına ilk decod edilen yansımanin UTC saati yazılır
Bazi isyonlar RRRR grubunu alınca QSO tamamlandi olarak kabulederek biraz kural ihlali yapmaktadırlar .
Bu işlem devam ederken CHAT sayfası açık ve TEST yaptığını z istasyonda ekrandaki diğer kişilerin kendi aralarındaki yazışmaları takip etmektedir. Siz de ara sıra size yansıyan işaretlerden süre db gibi bilgileri oraya yazıp konuştuğunuz istasyona bilgi verebilirsiniz.
Aslında bu işlem de biraz kural dışıdır. Örnek:( 500/7 – 500ms süre ile 7 db duyuldun) meteorların yansımalarının devam ettiğini ve şartların iyi ya da kötü olduğunu hatırlatabilirsiniz.
Bu tür bilgilendirmeler bazen o sayfayı takip eden kuralcı istasyonlar tarafından hoş karşılanmaz çünki; Bu iş körlemesine yapılan bir haberleşmedir.
QSO bitene kadar hiç bilgi vermemek gerekir, ama dayanamayıp seni su kadar duydum demek de hoş olur. Karşı tarafı cesaretlendirirsiniz, boşa kürek çekmediğini anlar veya anlarsınız.
Bazen de çok uzun yansımalar olduğunda 15-20 saniyeye kadar, sayfaya spot attığınızda diğer MS test yapanlar uzun yansımaları gıpta ederek okur ve ah bize de o kadar yansıma gelse ne iyi olur diye iç geçirip tebrik yazıları yazarlar.
QSO 1 saatlik süre sınırlaması içinde bitrilmel dir. Bitmez ise karşılıklı olarak uzatmalara gidilebilir ama kural 1 saattir.
Haberleşme ekranımızdaki değerleri azaltıp çoğaltarak yansıyıp decod edilemeyen bazı ping ve Burst ü dekod edebilme imkanı olabilir ancak çok nadiren işe yararlar.
Bu parametreler: S, Clip ve toleranstır. Önemli olan konu ise, her iki istasyonun frekanslarının ayni olmasıdır. Default ayarlarinda bırakmakta fayda var. Kaşı istasyonun frekansı DF i sizin frekansınıza çok yakın ise Decod kolay olur.
Tolerans bölümünde ilk yansımada gördüğünüz DF degeri 400 200 100 50 Hz değerinin herhangi birinin altında ise, uygun olanı TOL bölümüne yazıp otomatik decod a yardımcı oluruz.
Genellikle 400 de bırakılır. Frekans farkı sıfıra yakın veya çok az olmalıdır. Örnek: 40 Hz DF farkı varsa TOL u 50 ye getirip kitleyebilirsiniz , o takdirde gelen sinyal 50 Hz den daha az kayık olacağından sistem kolay senkronize olur ve otomatik decod imkanı artar.
400 ü kilitlemektense 50 de kilitleme daha çabuk olur.
Anca ilk dekod a kadar 400 de tutup gelen DF e göre biraz daha geniş DF aralığını vermek en doğrusudur.
Clip default değeri ise gelen parazitlerin kesilmesinde, dekodun kolaylaşmasında yardımcı olan bir parametredir.
S ise yine sinyal kabul seviyesinin parametresidir.
MS TEST istasyonları cihazlarının ana osilatörlerini ısıl kararlı korumalı yaparak sabit ve doğru frekansta kalmaya özen gösterirler. Çünkü 400 Hz den fazla kayık olan istasyonda gelen yansımaların çözülmesi zora girer, senkronizasyon zorlaşır ve çözmek için yukarda bahsettiğim iki üç parametrenin değerlerini az sayıda azaltıp arttırarak okumaya çalışırız, olursa olur, olmaz ise gönderme almaya devam ederiz. Bazen çözme çabalarımız hemen gelişemez ise duyduğunuz sinyali File dosya bölümünden çağırarak ekranda tekrar görür ve üzerine tıklayarak açmaya çalışabiliriz, ancak bu sırada işlem devam ettiğinden gelen yansımaları kaçırmamak ekranda beliren yeni yansımaların üstüne tıklamaları ihmal etmemek gerekir.
En iyisi otomatik dekod da bırakmak.
QSO esnasında dekod edilen okunabilir veya okunamayan bilgiler PC niz de dosyaya kaydedilir, isterseniz ayni yansımayı tekrar dosyadan çağırıp ekranda çözmeye çalışabilir veya izleyebilirsiniz.
Bu özellik yer kaplar isterseniz kapalı tutarsınız.
DF olarak adlandırılan parametre karşıdan yansıyan istasyonun frekansının ne kadar kayık olduğunu belirtir.
+Artı – Eksi 400 HZ den fazla kayma varsa RIT ile alıcınızı + – 400 Hz e kadar kayırıp en az frekans farkı ile QSO ya devam etmek ve (dekod ) çözmede kolaylık olması için ayar yapmak gerekir.
DF ne kadar sıfıra yakın olursa sistem çözmeyi o kadar kolay yapar, aksi takdirde kendiniz sağı solu tıklayarak çözüme destek vererek zorlamanız gerekir.
Karşı istasyon sizi duyup dekod ederse veya etmese de frekans farkını sistem göstereceğinden CHAT sayfasından yazılı olarak sizi uyarırlar ve derki + 450 Hz artidasin , eşer 100 Hz in altında DF değeri okumuş ise uyarıya gerek kalmayabilir.
Ya da ; çok eksidesin, ama sen sabit kal ben dinlemedeki düzeltmeyi yaptım
devam et diyebilir.
Ancak unutulmasın: MS haberlesmesi sabır isteyen bir uğraşıdır. Test esnasında kulakla da karsı istasyonun gönderme periyotlarını dinlemek faydalı olur . Bazen sistem gelen işareti otomatik dekod etmez veya ederse de parazit ve gürültülerde anlaşılmaz harfler olarak decod edilip sayfayı doldurur,
işe yarar dekodlarda sayfanın üstüne doğru gider gözden kaçabilir bu sebeple
QSO uzayabilir. Test sırasında istasyonunuzdan uzaklaşmayın. Ara sıra haberleşme ekranında dekod edilen yazıları aşağı yukarı skroll edip kontrol edin. İstediğiniz harfler gelmiş olabilir.
Internet yokken bu tür karşılıklı anlık bilgilendirme olmadığında körlemesine 1 saat çalışılırdı, süre bitiminde ise ertesi gün HF 14.340 ve 14.345 MHz de MS cilerin buluşmasında karşılıklı teyitler alınırdı, ben seni 6 kere burst 5 kere ping duydum gibi,
QSO için Tnx gibi görüşmelerle sonuç değerlendirilirdi. Günümüzde internet anlık olarak teyit ve değerlendirmeye imkan vermektedir.
Eskiden WSJT Programı kullanılmadığından MS TESTLER dijital olmayıp 1000 harf dakika hızda mors olduğundan, bu sorunlar kulakla hallolurdu.
DF derdi yoktu. 2.5 dakikalik periyodlarla göderme alma yapardık. Devri artan azalan UHER makaralı teyplerle hızlı kayıt ve dinlerken 1/10 hıza düşürüp 1000 harfle gelen yansımayı 100 harf olarak kalın mors sesi olarak okumaya çalışırdık,
yani biraz ZOR meşakkatli işti.
Meteorscatter yansımalarinda rapor ne anlama geliyor
2 : 0 – 5 Saniye arası 6 :0 – S 3 sinyal
3 :5 – 20 Saniye arası 7 :S 4 – S 5 Sinyal
4 :20 – 120 saniye arasi 8 :S 6 – S 7 Sinyal
9 :S 8 – ve yukarısı
Örnekteki istasyon Hollandalı PA3BIY Peter ve kullandığı sistemler.
QSL KARTINA YAZILANLAR
Prop: kısmı MS, devamında 11 kere Burst olarak uzun yansımalar ve
en uzun duyulma süresi: 1,5 saniye yani 1500 milisaniye yazılmış.
Yıl içinde meteor gruplarinin yoğun duyuldugu tarihler:
(Quadrantid 4 ocak)(Lyrid 22 Nisan)(Eta aquarid 4 Mayis)(Delta Aqu 30 Haz)
(Perseids 11-13 Agustos)(Draconid 9 Ekim)(Taurid 9 Kasim)(Leone 17-18 Kas)
(Andromedid 25-27 Kasim)(Geminidis 13-14 Aralik)(Ursid 22 Aralik)
25 Saniyeye kadar uzun süreli Burstler genellikle 12 Agustos Perseids meteor grubunun en yoğun olduğu gece yarısından sonra duyulabilir.
Bu yazımı yıllar önce yazdığımda MS için kullanılan tek programdı.
Şu an bir kaç farklı program kullanılabilmektedir
Aynı kişinin veya faklı kişilerin yazdığı programlar aynı modları dekod edebilir , görsel ara yüzleri farklıdır.
Halen Bulgar Amatörün yazdığı MSHV Yazılımını kullanıyorum, kurallar aynı olsa da ekran yüzü fark eder.
Ayrıca FSK441 Modu yerine artık MSK144 Modu tercih edilmektedir.
FSK441 modun da dekod esnasında gereksiz ve anlamsız harfler çöplük gibi ekranı doldurur, bazen aradığınız harf grubunu bulmak zorlaşır . Yeni mode MSK144 de ise sadece işaret ve olması gerekenler dekod edilir ve çöpsüz tertemiz bir ekranla çalışırsınız.
WSJT-JTDX-MSHV ve diğer yeni yazılımlar tercihinize kalmıştır.
Şahsen MSHV yi kullanmayı tercih ediyorum, ayrıca LOG programını da kendi içinde barındırır.
Yani qso yaparken farklı logla ilişkilendirmenize gerek kalmaz her şey otomatik.
ON4KST VHF Chat sayfası: http://www.on4kst.org/chat/index.php
TA1D – Kadri